खुशीहरु अन्तै बन्धकी जस्तो ।
जीन्दगी पनि छैन जीन्दगी जस्तो । ।
स्वार्थी दुनियाँ यो के के गर्दैछ
मनको व्यापारमा पनि ठगी जस्तो । । ।
जीन्दगी पनि छैन जीन्दगी जस्तो । ।
स्वार्थी दुनियाँ यो के के गर्दैछ
मनको व्यापारमा पनि ठगी जस्तो । । ।
................न सकिन्छ गरि खान, नसकिन्छ मरि जान बुढेसकालैमा...........
उबेला चौतारोमा बाघचाल खेलेर बस्दा जेठको टन्टलापुर घाममा भारी बोकेर आएको एकजना भरियालाई सोधेको थिएँ मैले, यो उमेरमा पनि यत्तिको दुःख उठाउनु भा छ, छोराछोरी छैनन् र दाई ? त्यतिबेला मेरो प्रश्न सुनेर ती झुत्रे देखिने दाईले गहभरि आँशु बनाएका थिए ।
अनि फाटेको टोपी शिरबाट झिकेर त्यसैले त्यो गह पुछ्दै मलिन आवाज निकालेर भनेका थिए—“बाह्र छोरा तेह्र नाती, बुढाको धोक्रो काँधै माथी ।” आफुले छोराछोरीलाई दश नङ्ग्रा खियाएर दुखजेलो गर्दै बिहावारी गराएर राखिदिएको तर कहिलेकाहीँ उनीहरुको घरमा जाँदा पनि नआइदिए हुन्थ्यो भनेजस्तो व्यवहार गर्ने बेलिविस्तार सुनाउँदा सुनाउँदै ती भरिया दाई भक्कानिएका थिए । खै किन हो मलाई भने त्यतिबेला उनको कुरा पत्यार नै लागेको थिएन । आफ्नै छोराछोरीले पनि त्यसो गर्छन कि क्या हो जस्तो लाग्थ्यो ।
तर समय सँधै एकनास कहाँ हुँदो रहेछ र । समयको चक्र त लगातार घुमिरहँदो रहेछ । त्यो चक्र घुम्दै आउँदा थाहै नपाईकन आफैलाई पनि झटारो हानिसक्दो रहेछ त्यसले, हामी सानो छँदा स्याङ्तान काकाको आँपको बोटमा आँप झार्न लट्ठीले झटारो हानेजस्तो । तर त्यतिबेला “आए आँप गए झटारो” भने जस्तो सजिलो भने नहुँदो रै छ यो समयको घुँयत्रो ।
छिनछिनमै बिझाइरहँदो रहेछ यसले । उबेलामा छोराछोरी सग्लै हुर्काएको देख्दा छिमेकीहरुले निक्कै भाग्यमानी छौ तिमीहरु भन्थे हामी बुढाबुढीलाई । हामी पनि त्यति सुन्न पाउँदा सबै दुख पिर भुलेर मुरीका मुरी खुशीहरु मनको भकारीमा घोप्ट्याउँथ्यौँ ।
कहिलेकाहीँ बेलुकी सुत्ने बेलामा बुढीले सोध्थी, “यति दुख गरेर खाई नखाई हुर्काएका छौँ यिनीहरुलाई, पछि हामीलाई बुढेसकालमा हेर्छन होला त कालेका बा ?” अनि म उसको मनलाई सान्त्वना दिँदै भन्थेँ, ढुक्क भएर बस् कालेकी आमा, हाम्रो बुढेसकालको लाठी भनेकै यिनीहरु नै त हुन् नी, कर्म गर्नु फलको आशा नगर्नु भन्छन्, भगवान छन् नी माथी, केलाई चिन्ता गर्छेस् ।
केही गरि हेरेनछन् भने पनि म छँदै छुनि, रुख मुनि राखेर भएपनि पाल्छु नि तँलाई । त्यतिबेला खुइइय्य्य गर्दै लामो सास फेरेर उ भन्थी, त्यस्तो दुःखको दिन देख्नुभन्दा त कालले चाँडै लगिदियोस् बरु ।
मलाई उसको त्यो इच्छाले भित्र कतै गहिरोसँग नराम्ररी घोच्थ्यो । त्यति नै बेला मेरो घोचाईलाई बेवास्ता गर्दै उ फेरी नजानिँदा पारो अर्को प्रहार गर्थी, भन्थी-“कालेको बा, तिम्लाई भन्दा त मलाई नै पहिला लगोस् कालले पनि । तिमी पहिला गयौ भने त म कसरी पो बाँच्नु ? तिमी त लोग्ने मान्छे, जसोतसो गुजारा गरिहाल्छौ नि ।”
उसको पछिल्लो कुराले भोली आईपर्ने ठुलो प्रलयले यतिबेला झिलिक्क दर्शन दिएर गएजस्तो महसुस गर्थेँ म । अनि हतासमा गाली गरि टोपल्थेँ, “हैन यो आईमाईलाई बेलाबेलामा के हुन्छ हँ ? जे पायो त्यही बोल्छे, चुप लागेर सुत् । भोली विहानै काजीको रोपाईँमा जानुपर्छ ।”
खै त्यतिबेला मेरो एकखाले आदेश स्वीकार्दै उतापट्टि कोल्टे फर्केकी उ निदाउँथी की निदाउँथिन् त्यो त भेउ पाउँथिनँ म । तर म भने मनमा अनेक कुरा खेलाउँदै भालेको डाँकसम्म अनिँदो रहन्थेँ ।
केही वर्षहरु यसरी नै अनेक थरिका दुखहरु गर्दागर्दै बिते । हामीलाई त बल्लबल्ल एउटा दिन बिताएजस्तो लाग्थ्यो तर थाहै नपाईकन लगातार वर्षहरु पनि बितिरहेका हुन्थे । छोराछोरी हुर्कायौँ, अलिअलि अक्षर खुट्याउनेसम्म बनाइदियौँ पनि ।
गच्छे अनुसारले बिहावारी पनि गरिदियौँ, बिस्तारै सबै लाखापाखा लागे । घर रुङ्ने त उही बुढाबुढी मात्रै भइगयौँ । लोग्नेस्वास्नी भनेको उमेरको आवश्यकता, बुढेसकालको अनिवार्यता हो रे भन्ने सुनेथेँ । हामीलाई पनि त्यस्तै लागिरहेको थियो । छोराछोरी पनि लाखापाखा लागेपछि त सँसारमै हामी दुई जना मात्रै हौँ एकअर्काको लागी जस्तो लाग्थ्यो ।
तर दैवको लिला परार सालको पहिरोले कालेकी आमासँगै घरपनि पुरिदियो । २ दिनअघि मात्रै कान्छी छोरीलाई घिउ पुर्याउन म चाहीँ वेशी तिर झरेकोले हामी दुईलाई एकअर्काबाट छुट्याउन सफल भयो त्यो पहिरो । सायद यो जुनीमा मसँगको दुख यति मात्रै भोग्नु थियो क्यारे उसले ।
मैले त्यतिबेला उसले वर्षौँअघि भनेको सम्झिएँ,— “कालेको बा, तिम्लाई भन्दा त मलाई नै पहिला लगोस् कालले पनि । तिमी पहिला गयौ भने त म कसरी पो बाँच्नु ? तिमी त लोग्ने मान्छे, जसोतसो गुजारा गरिहाल्छौ नि ।”
सायद भगवानले पनि सुनेछन् क्यारे उसको पुकार । १३ दिनको काम नसकुञ्जेल त छोराछोरीहरु पनि सँगै रहे । तर जब काम सकियो । अनि त एकवचन हामीसँगै हिँड बा समेत नभनिकन हामी गयौँ, राम्ररी बस् है भनेर आ—आफ्नो बाटो लागे । यत्रो विपत्ति परेको बा कसरी राम्रोसँग बस्न सक्लान र भन्ने सम्म सोँच्दा पनि सोँचेनछन् तिनीहरुले ।
कालेकी आमा, यदि तँ माथीबाट मलाई सुन्दैछेस् भने सुन्, तँ गएदेखी नै शुरु भएको हो मेरो बेसाहारा दिनहरु । चौतारोमा भरिया दाईले “बाह्र छोरा तेह्र नाती, बुढाको धोक्रो काँधै माथी” भनेको साँच्चै हो रै छ बाबै । अभागी खप्पर, ठक्करै ठक्कर भइरा’छ तँ गएपछि ।
सपनामा नदेखेको त्यस्तो कुनै रात छैन ।
रुन्छु भन्छु एकान्तमा, पुछिदिने हात छैन ।
यसो गर्लान, उसो गर्लान कत्ति कत्ति सपना देखेँ
जति सन्तान भएपनि बुढेसकालमा साथ छैन । । ।
...........शिरको फूल ओईलाएर भुइँमा झर्दो रै छ...........
घरले जा जा ...बगरले आइजे आइजे भन्ने उमेर भइसक्यो । गरेर खान नि सकिन्न, मरेर जान नि सकिन्न । मैले भनेको पुग्थ्यो भने त, म त परार जस्तै पहिरो फेरी पनि आओस् अनि छाप्रोसँगै मलाई पनि बगाएर लगोस् भन्ने कामना गर्थेँ नि । तर के गर्नु, भावीको लेखा , मेटेर नमेटिँदो रैछ । अझै कति दुःख खेप्न बाँकी नै छ होला, के यति चाँडै लैजान्थे र माथी ।
बुढ्यौली लागेर त होला नि, पहिले जस्तो ताकत पनि छैन जीउमा । यसो केही गरुँ भन्यो, एकैछिनमा नौ नारी गलेर आउँछ । यो बुढेयौली भनेको त बालखा जस्तै हुँदो रैछ । काम गर्न नसकिने तर मुखले चाहीँ फेरी केही मिठो खान पाए पनि हुने भनिरहने ।
बालखा र बुढ्यौलीमा एउटा फरक चाहीँ के हुँदोरहेछ भने, बालखामा जे खान मन लागेपनि सजिलैसँग माग्न सकिने तर बुढ्यौलीमा चाहीँ प्वाक्क मुख फोरेर माग्न आँटै आउँदैन रहेछ । निक्कै नै अफ्ठ्यारो लाग्दो रहेछ । के सोँच्लान मैले यसरी माग्दा भन्ने सोँच्न पुगिँदो रहेछ । बरु बुझेर दिएपनि हुने भन्ने चाहीँ लागिरहँदो रै छ मनमा ।
पहिला छोराछोरी सानो हुँदा यिनीहरुको मनको कुरा सबै बुझ्थ्यौँ हामी । उनीहरुले बोल्न नसकेपनि कतिखेर भोक लाग्छ, तिर्खा लाग्छ, निन्द्रा लाग्छ सबै थाहा पाउँथ्यौँ । तर बुढाबुढी भएका आमा बाउको मनको कुरा चाहीँ त्यसरी बुझ्न सक्दारहेनछन् छोराछोरीहरु । बुझेर पनि नबुझ्दा रहेछन् ।
उबेला करेसामा थाँक्रोमाथी फलेको काँक्रोको भेट्नुमा कपेसोले चेपेर एकफेर घुमाएपछि भकारोको छेउको झारमा खस्थ्यो । अनि अम्खरोको पानीले पखालेर चुलेसीले पहिले भेट्नु काटेपछि छोराछोरीहरुलाई अघिल्तिर राखेर तितो तितो जा..मिठो मिठो आईजे...भन्दै काटिएको भेट्नु त्यही काँक्रोमा रगट्दथ्यौँ ।
एकछिन रगटेपछि फेरी पातलो चाना काटेर फाल्थ्यौँ र चरचर चिरेर थालमा राख्दै सिलौटोमा पिसेको नुन र हरियो खुर्सानी दलेर किरिक्क टोक्थ्यौँ । उनीहरुलाई भने पिरो नहोस् भनेर नुन मात्रै दलेर दिन्थ्यौँ । खुब्बै खुशी हुन्थे उनीहरु, अनि त काँक्राभन्दा मिठो उनीहरुको खुशी लाग्थ्यो । ति नै खुशीहरु फेरी दोहोरिदिए नि हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ । तर सोँचेको सबै कहाँ पूरा हुँदोरहेछ र ।
हामी त आफैले थाहा पाएर खुवाउँथ्यौँ यिनीहरुलाई । तर आज ति नै छोराछोरीहरु हामीलाई भोक लाग्दा तिर्खा लाग्दा, भनेपनि सुन्दैनन्, नसुनेझैँ गर्छन । अरु नै कुरा गरेर टार्न खोज्छन् । हिजो ताते ताते गर्न सिकाउने त्यही बाउआमा आज बोझ बन्न पुग्दोरहेछ । बडो अचम्म छ समय पनि ।
कसैले ठीकै भनेको थियो, “आमा बाबुको मन छोराछोरी माथी, छोराछोरीको मन ढुङ्गामुढा माथी” । अब बुढेसकालका बाउ आमा माथी मन नराखेपछि त ढुङ्गामुढा माथी जस्तै त भइगयो नि ।
भन्न त भन्थे ज्योतिषी बा ले बुढ्यौलीमा दुःख पाउन लेखेको छ भनेर । त्यो दुःख भनेको यही नै त होला नि । आफ्नै सन्तानबाट पनि तिरस्कार हुनु जत्तिको दुःख अरु के नै पो होला र । सायद साँढे साती शुरु भएको हो की जस्तो लाग्दैछ अचेल त ।
कहिलेकाहीँ त यस्तो लाग्छ बरु कोख बाँझै भएको भएपनि हुने । भए सय शोक नभए एकै शोक । बरु छोराछोरी नभएकोले दुख पाउनुप¥यो भन्न पाएको भए यतिधेरै आँशु खस्ने थिएन होला, जति आज छोराछोरी भएर पनि बेवास्तामा पर्दा खसिरहेको छ । के हुँदो रै छ र खै । छोरा पाए बुहारीको लागि, छोरी पाए ज्वाईँको लागि त रै छ नि । बुढेसकालमा त आफ्नै बुढाबुढी त हुँने रै छ नि साथमा ।
त्यै पनि दुवैजना बेसाहारा, देला र खाउँला भनेर टुलुुटुलु हेर्दै बस्नुपर्ने । भोक लागेर पनि नलागेको जसरी एक अर्कालाई हेरेर सकेसम्म अनुहार उज्यालो बनाउनुपर्ने, साहारा दिनुपर्ने । आफ्नो त त्यसो पनि भएन, पापी कालले चुँडेर लगि गो परारै ।
जीन्दगीको अचम्मको आकार हुँदो रै छ ।
बुढेसकालमा सबै मान्छे लाचार हुँदो रै छ । ।
भोक लाग्दा खाना हुन्न, तिर्खा लाग्दा पानी
आफन्तको पनि रुखो व्यवहार हुँदो रै छ । । ।
......आँखा कमजोर हुँदै गयो...........
म श्री एडम्स केविन, Aiico बीमा ऋण ऋण कम्पनी को एक प्रतिनिधि हुँ तपाईं व्यापार को लागि व्यक्तिगत ऋण चाहिन्छ? हामी तपाईं रुचि हो भने तुरुन्तै आफ्नो ऋण स्थानान्तरण दस्तावेज संग अगाडी बढन adams.credi@gmail.com यस इमेल मा हामीलाई सम्पर्क, 3% ब्याज दर मा ऋण दिन
ReplyDelete